How to prevent Diabetes?

['بۇ بەتنى ئاڭلاڭ']

دىئابېت كېسىلىنىڭ ئالدىنى قانداق ئېلىش كېرەك؟

1. ساغلام بەدەن ئېغىرلىقىنى ساقلاش: زىيادە سېمىزلىك 2-تىپلىق دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇشنىڭ ئاساسلىق خەتەرلىك ئامىلى.

ئەگەر زىيادە سېمىز بولسىڭىز، ئورۇقلاش خەتىرىڭىزنى زور دەرىجىدە ئازايتالايدۇ.

2. ساغلام يېمەكلىك يېيىش: پۈتۈن ئاشلىق، مېۋە-چېۋە، كۆكتات، ئاقسىلسىز ئاقسىل ۋە مايسىز سۈت مەھسۇلاتلىرى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى تاللاڭ.

يېمەكلىكلەرنى ئاز يېيىش، تاتلىق ئىچىملىكلەرنى ئاز ئىچىش، تويۇنغان ياغلارنى ئاز يېيىش.

3. قەرەللىك ھەرىكەت قىلىش: ھەپتىنىڭ كۆپىنچە كۈنلىرىدە تېز مېڭىش قاتارلىق ئوتتۇراھال دەرىجىدىكى ھەرىكەت بىلەن ئاز دېگەندە 30 مىنۇت شۇغۇللىنىش كېرەك.

دائىملىق ھەرىكەت قىلىش سىزنىڭ بەدەن ئېغىرلىقىڭىزنى ساقلاپ، ئىنسۇلىنغا بولغان سەزگۈرلۈكىڭىزنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ.

4. قان شېكىرى سەۋىيەسىنى تەكشۈرۈش: ئەگەر سىزدە دىئابېت كېسىلىنىڭ ئالدىدىكى مەزگىل ياكى دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپى يۇقىرى بولسا، قان شېكىرى سەۋىيەسىنى قەرەللىك تەكشۈرۈش، ھەر قانداق ئۆزگىرىشنى بالدۇر بايقاپ، تۇرمۇش ئۇسۇلىڭىزنى زۆرۈر بولغان تەڭشەشكە ياردەم بېرىدۇ.

5. يېتەرلىك ئۇخلاش: ئۇيقۇ ناچار ئادەتلەر دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

ھەر كۈنى كەچتە 7-8 سائەت سۈپەتلىك ئۇخلاشنى نىشان قىلىڭ.

6. بېسىمنى كونترول قىلىش: سوزۇلما بېسىم دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

بېسىمنى كونترول قىلىشنىڭ ساغلام ئۇسۇللىرىنى تېپىڭ، مەسىلەن ئويلىنىش، يوگا ياكى ھەرىكەت.

7.ھاراق ئىچىشنى چەكلەڭ: ھاراقنى كۆپ ئىچىش دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

ئەگەر ئىچمەكچى بولسىڭىز، مۇۋاپىق مىقداردا ئىچىڭ.

8. تاماكا تاشلاش: تاماكا چېكىش دېئابېت ۋە باشقا سوزۇلما كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

تاماكا تاشلاش خەتىرىڭىزنى تۆۋەنلىتىشكە ياردەم بېرىدۇ.

9. قەرەللىك تەكشۈرتۈش: دوختۇرغا قەرەللىك تەكشۈرتۈش ئارقىلىق، كېسەللىك خەۋپ-خەتىرىنى كونترول قىلغىلى ۋە دىئابېت كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن تۇرمۇش ئۇسۇلىدا زۆرۈر بولغان ئۆزگىرىشلەرنى قىلغىلى بولىدۇ.

10. دورىنى كۆرسەتمە بويىچە ئىچىش: ئەگەر مېتفورمىن قاتارلىق دىئابېت كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا ياردەم بېرىدىغان دورا سىزگە تەۋسىيە قىلىنغان بولسا، ئۇنى دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ئىچىشىڭىز كېرەك.

11. قوشۇمچە دورىلارنى ئويلىشىڭ: خروم، ماگنىي ۋە ئالفا-لىپوئىك كىسلاتا قاتارلىق بەزى قوشۇمچە دورىلار ئىنسۇلىنغا بولغان سەزگۈرلۈكىنى ياخشىلاپ، دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىشى مۇمكىن.

ھەر قانداق تولۇقلاشنى باشلاشتىن بۇرۇن، دوختۇرغا مەسلىھەت قىلىڭ.

12. سۇ تولۇقلاش: كۆپ سۇ ئىچىش بەدەن ئېغىرلىقىنى ساقلاپ، دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ.

13.ئۇزۇن ئولتۇرۇشتىن ساقلىنىش: ئۇزۇن ئولتۇرۇش دېئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

كۈندۈزى ئورنىدىن تۇرۇپ ھەرىكەت قىلىشنى ئۇنتۇماڭ.

14.ۋىتامىن D نى يېتەرلىك قوبۇل قىلىش: ۋىتامىن D نىڭ تۆۋەن بولۇشى دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

كۈن نۇرىغا يېتەرلىك چۈشۈشكە كاپالەتلىك قىلىڭ ياكى زۆرۈر تېپىلغاندا ۋىتامىن D تولۇقلاڭ.

15. دىققەت بىلەن تاماق يېيىش: ئاستا يېيىش ۋە ئاچلىق ۋە تويۇنۇش ئالامەتلىرىگە دىققەت قىلىش ساغلام بەدەن ئېغىرلىقىنى ساقلاشقا ۋە دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئازايتىشقا ياردەم بېرىدۇ.

16. پىششىقلاپ ئىشلەنگەن يېمەكلىكلەرنى چەكلەڭ: پىششىقلاپ ئىشلەنگەن يېمەكلىكلەردە دائىم ساغلام بولمىغان ياغ، قەنت ۋە ناترىي مول بولۇپ، دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

ئىمكان بار پىششىق بولمىغان يېمەكلىكلەرنى تاللاڭ.

17.تۆمۈر ماددىسى كۆپ يېيىش:تۆمۈر ماددىسى مول بولغان يېمەكلىك قان شېكىرىنى كونترول قىلىشنى ياخشىلاپ، دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ.

يېمەكلىكىڭىزدە كۆپ مىۋە، كۆكتات ۋە ئاشلىقلارنى قوشۇڭ.

18.قىزىل گۆش ۋە پىششىقلاپ ئىشلەنگەن گۆشلەرنى چەكلەڭ: قىزىل گۆش ۋە پىششىقلاپ ئىشلەنگەن گۆشلەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىش دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

توخۇ، بېلىق ياكى توفۇ قاتارلىق ئاقسىلسىز يېمەكلىكلەرنى تاللاڭ.

19.يېشىل چاي ئىچىش:يېشىل چاي تەركىبىدە ئانتىئوكسىدلىنىشقا قارشى تۇرغۇچى ماددىلار بار بولۇپ، ئىنسۇلىنغا بولغان سەزگۈرلۈكىنى ئاشۇرۇپ، دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ.

20. ئۆسۈملۈك دورىلىرىنى ئويلىشىپ بېقىڭ: گىمنېما ، سېرىق پۇرچاق ۋە ئاچچىق پۇرچاق قاتارلىق بەزى ئۆسۈملۈكلەر قان شېكىرىنى كونترول قىلىشنى ياخشىلاپ ، دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ.

ئۆسۈملۈك دورىلىرىنى ئىشلىتىشتىن بۇرۇن دوختۇرغا مەسلىھەت بېرىڭ.

21.قىسىم كونترول قىلىش: چوڭ مىقداردا تاماق يېيىش بەدەن ئېغىرلىقىنى ئاشۇرۇپ، دىئابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

تاماقنى كىچىك تەخسە ۋە ئۆلچەم بىلەن ئىشلىتىش ئارقىلىق، مىقدارنى كونترول قىلىشنى مەشىق قىلىڭ.

222. شېكەرلىك ئىچىملىكلەرنى ئاز ئىچىش: سۇيۇق ئىچىملىك ۋە مېۋە شەربىتى قاتارلىق شېكەرلىك ئىچىملىكلەرنى ئاز ئىچىش

['مەنبەسى']

PubMed/Medline https://www.nlm.nih.gov/databases/download/pubmed_medline.html

RefinedWeb https://arxiv.org/abs/2306.01116

Schwarz PE, Li J, Lindström J, Bergmann A, Gruhl U, Saaristo T, Tuomilehto J: How should the clinician most effectively prevent type 2 diabetes in the obese person at high risk? Curr Diab Rep. 2007, 7 (5): 353-62.

Ritchie ND, Kaufmann P, Sauder KA: Comment on Ely et al. A National Effort to Prevent Type 2 Diabetes: Participant-Level Evaluation of CDC's National Diabetes Prevention Program. Diabetes Care 2017;40:1331-1341. Diabetes Care. 2017, 40 (11): e161-e162.

Kawamori R: [Clinical trials to evaluate interventions aimed to prevent or delay the development of diabetes in high risk IGT]. Nihon Rinsho. 2004, 62 (6): 1158-63.

Ely EK, Gruss SM, Luman ET, Albright AL: Response to Comment on Ely et al. A National Effort to Prevent Type 2 Diabetes: Participant-Level Evaluation of CDC's National Diabetes Prevention Program. Diabetes Care 2017;40:1331-1341. Diabetes Care. 2017, 40 (11): e163.

Han S, Luo Y, Liu B, Guo T, Qin D, Luo F: Dietary flavonoids prevent diabetes through epigenetic regulation: advance and challenge. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022, (): 1-17.

Hoskin MA, Bray GA, Hattaway K, Khare-Ranade PA, Pomeroy J, Semler LN, Weinzierl VA, Wylie-Rosett J: Prevention of Diabetes Through the Lifestyle Intervention: Lessons Learned from the Diabetes Prevention Program and Outcomes Study and its Translation to Practice. Curr Nutr Rep. 2014, 3 (4): 364-378.

Schwarz PE: 6th World Congress on Prevention of Diabetes and its Complications. Expert Rev Endocrinol Metab. 2010, 5 (4): 517-520.

['مەسئۇلىيەتتىن ۋاز كېچىش: داۋالاش']

['بۇ تور بېكەت پەقەت تەربىيىلەش ۋە ئۇچۇر مەقسىتىدە تەمىنلەنگەن بولۇپ، داۋالاش مەسلىھەتى ياكى كەسپىي مۇلازىمەت تەمىنلەش ئەمەس.']

['تەمىنلەنگەن ئۇچۇرلارنى سالامەتلىك مەسىلىسى ياكى كېسەللىكىنى دىياگنوز قويۇش ياكى داۋالاش ئۈچۈن ئىشلىتىشكە بولمايدۇ ، شەخسىي تېببىي مەسلىھەت سورىغۇچىلار رويخەتكە ئالدۇرغان دوختۇرغا كۆرۈنۈشى كېرەك.']

['دىققەت قىلىڭ، سوئاللارغا جاۋاب بېرىدىغان نېرۋا تورى سانلىق مەلۇماتلارغا قارىتا ئىنتايىن خاتا.مەسىلەن، مەلۇم كېسەلگە گىرىپتار بولغانلارنىڭ سانى']

['دوختۇر ياكى باشقا سالامەتلىك مەسلىھەتچىسىدىن ھەر ۋاقىت مەسلىھەت سوراڭ. بۇ تور بېكەتتە ئوقۇغانلىرىڭىز سەۋەبلىك كەسپىي دوختۇرنىڭ مەسلىھەتىنى ھەرگىز سەل قارىماڭ ياكى ئۇنى ئىزدەشتە كېچىكتۈرمەڭ. ئەگەر سىزدە جىددىي ئەھۋال بار دەپ قارىسىڭىز ، دەرھال 911 غا تېلېفون قىلىڭ ياكى ئەڭ يېقىن جىددىي قۇتقۇزۇش ئۆيىگە بېرىڭ. بۇ تور بېكەت ياكى ئۇنىڭ ئىشلىتىشى بىلەن دوختۇر-بىمار مۇناسىۋىتى شەكىللەنمەيدۇ. BioMedLib ۋە ئۇنىڭ خىزمەتچىلىرى ، شۇنداقلا بۇ تور بېكەتكە تۆھپە قوشقان ھەرقانداق كىشى بۇ يەردە تەمىنلەنگەن ئۇچۇرلارغا ياكى ئۇنىڭ ئىشلىتىلىشىگە قارىتا ئوچۇق ياكى يوشۇرۇن ھېچقانداق ۋەكىللىك قىلمايدۇ.']

['ھوقۇقنى بىكار قىلىش: نەشر ھوقۇقى']

['1998-يىلىدىكى رەقەملىك مىڭ يىللىق ئەسەر ھوقۇقى قانۇنى ، 17 ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى 512-ماددا (DMCA) توردا كۆرۈنگەن ماتېرىيالنىڭ ئامېرىكا ئەسەر ھوقۇقى قانۇنىدىكى ھوقۇقلىرىنى دەپسەندە قىلغانلىقىغا ئىشىنىدىغان ئەسەر ھوقۇقى ئىگىلىرىگە دەۋا قىلىش ھوقۇقىنى بېرىدۇ. ']

['ئەگەر سىز تور بېكىتىمىز ياكى مۇلازىمەتلىرىمىزگە مۇناسىۋەتلىك مەزمۇن ياكى ماتېرىيالنىڭ نەشر ھوقۇقىڭىزنى دەخلى-تەرۇز قىلىدىغانلىقىغا ئىشەنسىڭىز ، سىز (ياكى ۋاكالەتچىڭىز) بىزگە ئۇ مەزمۇن ياكى ماتېرىيالنى ئۆچۈرۈشنى ياكى ئۇنىڭغا ئېرىشىشنى چەكلەشنى تەلەپ قىلىپ ئۇقتۇرۇش ئەۋەتسىڭىز بولىدۇ. ']

['ئېلانلارنى ئېلخەت ئارقىلىق يازما يوللاش كېرەك (ئېلخەت ئادرېسىنى "ئالاقىلىشىش" قىسمىغا قاراڭ).']

['DMCA سىزنىڭ ھوقۇققا دەخلى-تەرۇز قىلدى دەپ قارالغانلىق ئۇقتۇرۇشىڭىزدا تۆۋەندىكى ئۇچۇرلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشىڭىزنى تەلەپ قىلىدۇ: (1) دەخلى-تەرۇز قىلىنغان دەپ قارالغان ھوقۇققا ئىگە ئەسەرنىڭ چۈشەندۈرۈلۈشى؛ (2) دەخلى-تەرۇز قىلغان دەپ قارالغان مەزمۇننىڭ چۈشەندۈرۈلۈشى ۋە مەزمۇننى تاپالىشىمىزغا يېتەرلىك ئۇچۇرلار؛ (3) سىزنىڭ ئالاقىلىشىش ئۇچۇرىڭىز، ئادرېسىڭىز، تېلېفون نومۇرىڭىز ۋە ئېلخەت ئادرېسىڭىز قاتارلىقلار؛ (4) شىكايەت قىلىنغان مەزمۇننىڭ ھوقۇق ئىگىسى ياكى ئۇنىڭ ۋاكالەتچىسى تەرىپىدىن تەستىقلىتىلمىگەنلىكىگە ئىشەنگەنلىكىڭىز ھەققىدە ياخشى ئىشەنچ بىلەن بەرگەن بايانىڭىز.']

['(5) يالغان گۇۋاھلىق بېرىش جازاسى ئاستىدا ئىمزالىغان ، ئۇقتۇرۇشتىكى ئۇچۇرلارنىڭ توغرا ئىكەنلىكى ۋە سىزنىڭ دەخلى - تەرۇزغا ئۇچرىغان دەپ قارالغان ئەسەر ھوقۇقىنى ئىجرا قىلىشقا ھوقۇقلۇق ئىكەنلىكىڭىز توغرىسىدىكى باياناتىڭىز ؛']

['ۋە (6) ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى ياكى ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىگە ۋاكالىتەن ھەرىكەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق كىشىنىڭ جىسمانىي ياكى ئېلېكترونلۇق ئىمزا. ']

['يۇقىرىدىكى ئۇچۇرلارنىڭ ھەممىسىنى قوشمىسىڭىز شىكايىتىڭىزنى بىر تەرەپ قىلىش كېچىكىشى مۇمكىن.']

['ئالاقىلىشىش']

['ھەرقانداق سوئال / تەكلىپىڭىز بولسا ئېلخەت ئارقىلىق ئەۋەتىڭ.']

How to prevent diabetes?

1. Maintain a healthy weight: Being overweight or obese is a major risk factor for developing type 2 diabetes.

Losing weight if you are overweight can significantly reduce your risk.

2. Eat a healthy diet: Choose a diet rich in whole grains, fruits, vegetables, lean proteins, and low-fat dairy products.

Limit your intake of processed foods, sugary drinks, and saturated fats.

3. Exercise regularly: Engage in at least 30 minutes of moderate-intensity physical activity, such as brisk walking, on most days of the week.

Regular exercise can help you maintain a healthy weight and improve insulin sensitivity.

4. Monitor your blood sugar levels: If you have prediabetes or are at high risk for developing diabetes, regular blood sugar monitoring can help you catch any changes early and make necessary lifestyle adjustments.

5. Get enough sleep: Poor sleep habits can increase your risk of developing diabetes.

Aim for 7-8 hours of quality sleep each night.

6. Manage stress: Chronic stress can increase your risk of developing diabetes.

Find healthy ways to manage stress, such as meditation, yoga, or exercise.

7. Limit alcohol intake: Excessive alcohol consumption can increase your risk of developing diabetes.

If you drink, do so in moderation.

8. Quit smoking: Smoking increases your risk of developing diabetes and other chronic health conditions.

Quitting smoking can help reduce your risk.

9. Get regular check-ups: Regular check-ups with your healthcare provider can help you monitor your risk factors and make necessary lifestyle changes to prevent diabetes.

10. Take medication as prescribed: If you have been prescribed medication to help prevent diabetes, such as metformin, make sure to take it as directed by your healthcare provider.

11. Consider supplements: Some supplements, such as chromium, magnesium, and alpha-lipoic acid, may help improve insulin sensitivity and reduce your risk of developing diabetes.

Talk to your healthcare provider before starting any supplements.

12. Stay hydrated: Drinking plenty of water can help you maintain a healthy weight and reduce your risk of developing diabetes.

13. Avoid sitting for long periods: Prolonged sitting can increase your risk of developing diabetes.

Make sure to get up and move around regularly throughout the day.

14. Get enough vitamin D: Low levels of vitamin D have been linked to an increased risk of developing diabetes.

Make sure to get enough sunlight exposure or take a vitamin D supplement if needed.

15. Practice mindful eating: Eating slowly and paying attention to your hunger and fullness cues can help you maintain a healthy weight and reduce your risk of developing diabetes.

16. Limit processed foods: Processed foods are often high in unhealthy fats, sugars, and sodium, which can increase your risk of developing diabetes.

Choose whole, unprocessed foods whenever possible.

17. Eat more fiber: A high-fiber diet can help improve blood sugar control and reduce your risk of developing diabetes.

Include plenty of fruits, vegetables, and whole grains in your diet.

18. Limit red and processed meats: High intake of red and processed meats has been linked to an increased risk of developing diabetes.

Choose lean proteins, such as chicken, fish, or tofu, instead.

19. Drink green tea: Green tea contains antioxidants that may help improve insulin sensitivity and reduce your risk of developing diabetes.

20. Consider herbal remedies: Some herbs, such as gymnema, fenugreek, and bitter melon, may help improve blood sugar control and reduce your risk of developing diabetes.

Talk to your healthcare provider before taking any herbal remedies.

21. Practice portion control: Eating large portions can lead to weight gain and increase your risk of developing diabetes.

Practice portion control by using smaller plates and measuring your food.

222. Limit sugary drinks: Sugary drinks, such as soda and fruit juice

Disclaimer: medical

This web site is provided for educational and informational purposes only and does not constitute providing medical advice or professional services.

The information provided should not be used for diagnosing or treating a health problem or disease, and those seeking personal medical advice should consult with a licensed physician.

Please note the neural net that generates answers to the questions, is specially inaccurate when it comes to numeric content. For example, the number of people diagnosed with a specific disease.

Always seek the advice of your doctor or other qualified health provider regarding a medical condition. Never disregard professional medical advice or delay in seeking it because of something you have read on this website. If you think you may have a medical emergency, call 911 or go to the nearest emergency room immediately. No physician-patient relationship is created by this web site or its use. Neither BioMedLib nor its employees, nor any contributor to this web site, makes any representations, express or implied, with respect to the information provided herein or to its use.

Disclaimer: copyright

The Digital Millennium Copyright Act of 1998, 17 U.S.C. § 512 (the “DMCA”) provides recourse for copyright owners who believe that material appearing on the Internet infringes their rights under U.S. copyright law. If you believe in good faith that any content or material made available in connection with our website or services infringes your copyright, you (or your agent) may send us a notice requesting that the content or material be removed, or access to it blocked. Notices must be sent in writing by email (see 'Contact' section for email address) . The DMCA requires that your notice of alleged copyright infringement include the following information: (1) description of the copyrighted work that is the subject of claimed infringement; (2) description of the alleged infringing content and information sufficient to permit us to locate the content; (3) contact information for you, including your address, telephone number and email address; (4) a statement by you that you have a good faith belief that the content in the manner complained of is not authorized by the copyright owner, or its agent, or by the operation of any law; (5) a statement by you, signed under penalty of perjury, that the information in the notification is accurate and that you have the authority to enforce the copyrights that are claimed to be infringed; and (6) a physical or electronic signature of the copyright owner or a person authorized to act on the copyright owner’s behalf. Failure to include all of the above information may result in the delay of the processing of your complaint.

['ھەققىدە']

['BioMedLib سوئال-جاۋاب جۈپلىرىنى ھاسىل قىلىش ئۈچۈن ئاپتوماتىك كومپيۇتېر (ماشىنا ئۆگىنىش ئالگورىزىمى) نى ئىشلىتىدۇ.']

['بىز 35 مىليون پارچە بىئولوگىيلىك تىببىي ماقالە ئېلان قىلغان PubMed ۋە Medline مۇلازىمىتىرى بىلەن تەمىنلەيدىغان ۋە ساپلاشتۇرىدىغان تور بەتنى مۇلازىمەت بىلەن تەمىنلەيدىغان، ھەمدە RefinedWeb نىڭ لايىھىسىگە ئاساسەن لايىھىلىگەن']

['"مۇراجەتنامە" ۋە "ئەركىنلىك باياناتى" نى كۆرۈڭ.']