1. Kania na kakana bulabula: Na kakana e levu kina na vuata, kakana draudrau, kei na kakana e caka mai na sorenikau e rawa ni vakalailaitaka na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro.
2. Me veiraurau na kemu bibi: Na levulevu sivia e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro, e bibi gona me veiraurau na kemu bibi ena nomu kana kei na vakaukauayago.
3. Dau vakaukauayago: Na vakaukauayago e rawa ni vakalailaitaka na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro.
4. Kua ni gunu sivia: Na gunu sivia e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro, e bibi gona me vakalailaitaki.
5. Kua ni vakatavako: E rawa ni vakavuna na kenisa na vakatavako, wili kina na kenisa ni gadro.
Ena rawa ni vakalailaitaka na leqa ke o muduka na vakatavako.
6. Dau dikevi wasoma: Na vakadidike e dau caka vakawasoma, me vaka na dikevi ni kete, e rawa ni kilai totolo kina na kenisa ni kete ni se rawarawa na kena iwali.
7. Qarauna na mate e sega ni wali rawa: Na mate me vaka na matenisuka kei na inflammatory bowel disease e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro, e bibi gona me qarauni.
8. Kua ni kania vakalevu na lewenimanumanu damudamu kei na lewenimanumanu e sa waki vata tu kei na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro, e bibi gona mo kua ni kania vakalevu.
9. Vakasamataka mo gunuva na aspirin: E laurai ena so na vakadidike ni vakayagataki wasoma ni aspirin e rawa ni vakalailaitaka na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro.
Ia e bibi mo veivosaki kei na nomu vuniwai ni bera ni o gunuva na aspirin.
10. Qarauna na nomu bula: Na nomu kania na kakana bulabula kei na kena e tiko kina na manumanu somidi ena rawa ni vakalailaitaka na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro.
11. Kua ni vakamai ena biau livaliva: Na kena dau vakamai na yago ena biau livaliva, me vaka na kena e dau vakayagataki ena vakadidike vakavuniwai, e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro, e bibi gona me vakalailaitaki na kena vakayagataki ke rawa.
12. Lewa vinaka na lomaocaoca: Na lomaocaoca e sega ni oti rawa e rawa ni vakamalumalumutaka na sotia ni yago qai rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro, e yaga gona na kena lewai vinaka na lomaocaoca ena kena vakayagataki na iwalewale ni vakacegu se na veiqaravi vakavuniwai.
13. Me veirauti na vitamin D: E laurai ena so na vakadidike ni vitamin D e rawa ni itataqomaki mai na kenisa ni gadro, e yaga gona me veirauti na vitamin D e soli ena siga, kakana, se na kena e vakayagataki ena so tale na ka.
14. Kua ni vakayagataka vakalevu na wainimate gaga: E rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro na vakayagataki ni so na wainimate kei na benu, e bibi gona me vakalailaitaki na kena vakayagataki ke rawa.
15. Vakasamataka mo gunuva na kakana e dau vakuria na uro: E laurai ena so na vakadidike ni so na kakana e vakuria na uro me vaka na calcium kei na folic acid, e rawa ni vakalailaitaka na kena rawa ni tauvi iko na kenisa ni gadro.
Ia e bibi mo veivosaki kei na nomu vuniwai ni bera ni o vakayagataka e dua na kakana.
16. Qarauna na nomu veiyacovi: E so na mate ca ni veiyacovi, me vaka na human papillomavirus (HPV), e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro.
17. Kua ni vakayagataka na wainimate e vakavuna na kenisa: E rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro na vakayagataki ni so na wainimate kei na so na ka e dau vakadukadukalitaka na vanua ni cakacaka.
18. Mo dau moce vinaka: E bibi na moce me bulabula kina na yago, na lailai ni moce e rawa ni vakavuna na kenisa ni gadro.
19. Vakasamataka na vakadikevi ni gene: Ke tauvi kenisa ni gadro e dua na wekamu, ena rawa ni kilai ke o na rawa ni tauvi koya, qai rawa ni vakayagataki e so na iwalewale ni kena tarovi.
20. Mo kila na ka e yaco: Ena yaga sara vakalevu ke o kila na vakadidike kei na vakatutu vovou me baleta na kena tarovi na kenisa ni gadro.
Marshall JR: Nutrition and colon cancer prevention. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2009, 12 (5): 539-43.
Narayan S: Curcumin, a multi-functional chemopreventive agent, blocks growth of colon cancer cells by targeting beta-catenin-mediated transactivation and cell-cell adhesion pathways. J Mol Histol. 2004, 35 (3): 301-7.
Le Rolle AF, Chiu TK, Zeng Z, Shia J, Weiser MR, Paty PB, Chiu VK: Oncogenic KRAS activates an embryonic stem cell-like program in human colon cancer initiation. Oncotarget. 2016, 7 (3): 2159-74.
Obiała K, Obiała J, Jeziorski K, Owoc J, Mańczak M, Olszewski R: Improving Colon Cancer Prevention in Poland. A Long Way Off. J Cancer Educ. 2022, 37 (3): 641-644.
Huang EH, Wicha MS: Colon cancer stem cells: implications for prevention and therapy. Trends Mol Med. 2008, 14 (11): 503-9.
Egeberg R, Olsen A, Christensen J, Halkjær J, Jakobsen MU, Overvad K, Tjønneland A: Associations between red meat and risks for colon and rectal cancer depend on the type of red meat consumed. J Nutr. 2013, 143 (4): 464-72.
Sullivan HW, Rutten LJ, Hesse BW, Moser RP, Rothman AJ, McCaul KD: Lay representations of cancer prevention and early detection: associations with prevention behaviors. Prev Chronic Dis. 2010, 7 (1): A14.
['iVakamacala: veiqaravi vakavuniwai']
['Na website qo e vakarautaki me baleta ga na vuli kei na itukutuku, e sega ni kena inaki me soli kina na ivakasala vakavuniwai se veiqaravi vakavuniwai.']
['Na itukutuku e vakarautaki e sega ni dodonu me vakayagataki me dikevi kina se me qaravi kina e dua na mate, o ira tale ga na via qara ivakasala vakavuniwai mera lai raici vuniwai.']
['Me nanumi tiko ni neural network e dau vakarautaka na isaunitaro e sega ni dau donu ena gauna e cakacakataki kina na iwiliwili, me vaka na kedra iwiliwili na tauvimate.']
['Ke o nanuma ni o tauvimate bibi, qirita na 911 se gole ina vanua ni veiqaravi e voleka vei iko. E sega ni dua na veiwekani e tauyavutaki ena website qo se na kena vakayagataki. E sega ni dua na ka e tukuna se cakava na BioMedLib se o ira na kena tamata cakacaka, se o ira na vakaitavi ena website qo me baleta na itukutuku e tiko kina se na kena vakayagataki.']
['Disclaimer: dodonu ni lavelavetaki']
['Na Digital Millennium Copyright Act ni 1998, 17 U.S.C. § 512 (na DMCA) e vakarautaka na recourse me baleta na itaukei ni dodonu ni lavelavetaki era vakabauta ni iyaya e basika ena Initaneti e voroka na nodra dodonu ena ruku ni lawa ni dodonu ni lavelavetaki ni Amerika. ']
['Ke o vakabauta ni dua na ka e tabaki ena neimami website se na neimami veiqaravi e beci kina na nomu dodonu ni kena maroroi na itukutuku, o iko (se nomu mata) e rawa ni o vakauta mai e dua na notisi mo kerea me kau laivi se me tarovi na kena vakayagataki. ']
['Me vakau na itukutuku ena i-meli (raica na "Veitaratara" ena tabana e baleta na itikotiko ni imeli). ']
['Na DMCA e gadrevi kina na nomu itukutuku ni kena beitaki ni beci na dodonu ni lavelavetaki e oka kina na itukutuku oqo: (1) ivakamacala ni cakacaka ni taqomaki ni dodonu ni lavelavetaki e tukuni ni sa beci; (2) ivakamacala ni lewena e beitaki ni beci kei na itukutuku e veirauti me rawa kina ni da kunea na lewena; (3) itukutuku ni veitaratara me baleti iko, oka kina na nomu itikotiko, naba ni talevoni kei na itikotiko ni imeli; (4) e dua na itukutuku mai vei iko ni o vakabauta ena vakabauta vinaka ni lewena ena kena ivakarau e kudruvaka e sega ni vakadonui mai vua na itaukei ni dodonu ni lavelavetaki, se na kena mata, se ena cakacaka ni dua na lawa; ']
['(5) e dua na nomu ivakamacala, e sainitaki ena itotogi ni bubului lasu, ni dina na itukutuku e volai ena notisi, ni tu tale ga vei iko na dodonu mo valataka na dodonu ni kena taqomaki na ka e volai; ']
['E sega ni dodonu me dua na ka e caka ena kena vakayagataki na Internet.']
['Ke o sega ni vola na itukutuku kece qori, ena rawa ni berabera na kena qaravi na nomu kudru.']
['Veitaratara']
['Yalovinaka vakauta mai na imeli ena dua na taro se vakatutu.']
How to prevent colon cancer?
1. Eat a healthy diet: A diet rich in fruits, vegetables, and whole grains can help reduce the risk of colon cancer.
2. Maintain a healthy weight: Being overweight or obese increases the risk of colon cancer, so maintaining a healthy weight through diet and exercise is important.
3. Exercise regularly: Regular physical activity can help reduce the risk of colon cancer.
4. Limit alcohol consumption: Excessive alcohol consumption increases the risk of colon cancer, so it's important to drink in moderation.
5. Quit smoking: Smoking is a risk factor for many types of cancer, including colon cancer.
Quitting smoking can help reduce the risk.
6. Get regular screenings: Regular screenings, such as colonoscopies, can help detect colon cancer early when it is most treatable.
7. Manage chronic conditions: Conditions like diabetes and inflammatory bowel disease can increase the risk of colon cancer, so managing these conditions is important.
8. Limit red and processed meat: Eating large amounts of red and processed meat has been linked to an increased risk of colon cancer, so it's important to limit consumption.
9. Consider taking aspirin: Some studies suggest that regular use of aspirin may help reduce the risk of colon cancer.
However, it's important to talk to your doctor before starting an aspirin regimen.
10. Take care of your gut health: Maintaining a healthy gut microbiome through diet and probiotics may help reduce the risk of colon cancer.
11. Avoid exposure to radiation: Exposure to radiation, such as from medical imaging tests, can increase the risk of colon cancer, so it's important to limit exposure when possible.
12. Manage stress: Chronic stress can weaken the immune system and increase the risk of colon cancer, so managing stress through relaxation techniques or therapy can be helpful.
13. Get enough vitamin D: Some studies suggest that vitamin D may help protect against colon cancer, so getting enough through sunlight exposure, diet, or supplements may be beneficial.
14. Limit exposure to environmental toxins: Exposure to certain chemicals and pollutants can increase the risk of colon cancer, so it's important to limit exposure when possible.
15. Consider taking supplements: Some studies suggest that certain supplements, such as calcium and folic acid, may help reduce the risk of colon cancer.
However, it's important to talk to your doctor before starting any supplement regimen.
16. Practice safe sex: Some sexually transmitted infections, such as human papillomavirus (HPV), have been linked to an increased risk of colon cancer, so practicing safe sex can help reduce the risk.
17. Avoid exposure to carcinogens: Exposure to certain chemicals and pollutants, such as those found in some workplaces, can increase the risk of colon cancer, so it's important to take precautions when working with these substances.
18. Get enough sleep: Sleep is important for overall health, and chronic sleep deprivation has been linked to an increased risk of colon cancer.
19. Consider genetic testing: If you have a family history of colon cancer, genetic testing may help identify if you have an increased risk and allow for more targeted prevention strategies.
20. Stay informed: Staying up-to-date on the latest research and recommendations for colon cancer prevention can help you make informed decisions about your health.
Disclaimer: medical
This web site is provided for educational and informational purposes only and does not constitute providing medical advice or professional services.
The information provided should not be used for diagnosing or treating a health problem or disease, and those seeking personal medical advice should consult with a licensed physician.
Please note the neural net that generates answers to the questions, is specially inaccurate when it comes to numeric content. For example, the number of people diagnosed with a specific disease.
Always seek the advice of your doctor or other qualified health provider regarding a medical condition. Never disregard professional medical advice or delay in seeking it because of something you have read on this website. If you think you may have a medical emergency, call 911 or go to the nearest emergency room immediately. No physician-patient relationship is created by this web site or its use. Neither BioMedLib nor its employees, nor any contributor to this web site, makes any representations, express or implied, with respect to the information provided herein or to its use.
Disclaimer: copyright
The Digital Millennium Copyright Act of 1998, 17 U.S.C. § 512 (the “DMCA”) provides recourse for copyright owners who believe that material appearing on the Internet infringes their rights under U.S. copyright law. If you believe in good faith that any content or material made available in connection with our website or services infringes your copyright, you (or your agent) may send us a notice requesting that the content or material be removed, or access to it blocked. Notices must be sent in writing by email (see 'Contact' section for email address) . The DMCA requires that your notice of alleged copyright infringement include the following information: (1) description of the copyrighted work that is the subject of claimed infringement; (2) description of the alleged infringing content and information sufficient to permit us to locate the content; (3) contact information for you, including your address, telephone number and email address; (4) a statement by you that you have a good faith belief that the content in the manner complained of is not authorized by the copyright owner, or its agent, or by the operation of any law; (5) a statement by you, signed under penalty of perjury, that the information in the notification is accurate and that you have the authority to enforce the copyrights that are claimed to be infringed; and (6) a physical or electronic signature of the copyright owner or a person authorized to act on the copyright owner’s behalf. Failure to include all of the above information may result in the delay of the processing of your complaint.
['Rauta na']
['Na BioMedLib e vakayagataka na kompiuta (machine-learning algorithms) me bulia na taro kei na kena isau.']
['Eda tekivu ena 35 na milioni na ivola vakavuniwai e tabaki ena PubMed/Medline, kei na tabana ni RefinedWeb.']